Microsoft sanallaştırma platformuna Server 2008 ile birlikte giriş yaptı. Server 2008 R2 ve Server 2012 ile Hyper-v özelliklerini geliştiren bir ivme izledi. Server 2012 R2 ile birlikte sektördeki en önemli Sanallaştırma platformlarından birisi haline geldi. Portalımız üzerinde Hyper-v ile ilgili olarak çok sayıda video, makale ve webcsat yer almaktadır. Bu nedenle biz Server 2012 ile hayatımıza giren Hyper-v Replikasyon özelliğini ele alacağız. Öncelikle Replikasyon nedir buna cevap verelim ve makalemize giriş yapalım.
Hyper-V Replica özelliği Windows Server 2012 Hyper-V’nin sağlamış olduğu bir özelliktir. Hyper-V Host’ları üzerinde çalışan sanal makinaların, aynı veya farklı coğrafyalarda konumlanmış veri merkezleri arasında IP üzerinden replikasyonunu sağlar. Kısacası çalışan bir sanal makinamızın pasif bir kopyasını farklı bir host üzerine taşıyarak felaket senaryolarında kurtarma sağlar da diyebiliriz. Server 2012 Hyper-v replika öncesinde farklı ürünler ile bu işlem sağlanabilirken Server 2012 Hyper-v ile birlikte bu işi Hyper-v kendisi yapabilir bir hale getirdi. Ek bir maliyete katlanmadan bu özelliği kullanmak ayrı bir güzellik.
Mimarimizde görüldüğü gibi elimizde bir Hyper-v Cluster yapımız var. Buradaki sanal bir makinamızı Hyper-v Repliksayon hotsumuza replika edeceğiz.
Aşağıda görüldüğü üzere cluster yapımız ve cluster yapımız üzerindeki hostlarımız yer almaktadır.
RIZA-CLUSTER isimli cluster yapımızda repliksayon testlerinde kullanacağımız TEST isimli sanal makinamız yer almaktadır.
Öncelikle replikasyon için gerekli olan ön hazırlıklarımızı yapalım. Bir host üzerinden farklı bir host üzerine repliksayon işlemi yapıyor olsaydık ayarlarımız son derece basitti. Sadece replikasyon ayarlarını yapıp çalışır bir replikasyon yapısı oluşturacaktır. Biz Cluster yapısı üzerinde bulunan bir sanal makinayı replikasyon yaptıracağımız için burada bir ReplikasyonBrocker isimli bir obje kullanmamız gerekiyor.
Replikasyon Brocker :Failover Cluster yapısı bulunan ortamlarda, Hyper-V Replikasyon konfigürasyonu Host üzerinden değil Hyper-V Replica Broker cluster objesi üzerinden yapılabilir ve Cluster içindeki tüm Node’ları etkiler. Ayrıca bu rol, QuickMigration, Live Migration gibi sanal makine aktarım operasyonlarının Hyper-V Replica ile doğru çalışmaları için de destek olur.
Cluster öğesi üzerinde sağ tıklayarak Configure Role… menüsüne tıklayalım.
Açılan sihirbazı Next ile geçelim.
Bu ekranımızda farklı amaçlar için kullanılan roller yer almaktadır. Biz Hyper-v ReplicaBrocker objesini seçerek Next ile ilerleyelim.
Bu ekranımızda ise Hyper-v Replica Brocker öğemize bir ip ve isim ataması yapmamız istenmektedir. Gerekli ismi ve Management Networkümüzden boş olan bir ip ataması yapalım. Next ile bir sonraki ekrana ilerleyelim.
Bu ekranımızda yapılacak olan işlemlerin bir özeti yansıtılmaktadır. Next ile ilerleyelim. Bu aşamada objemiz oluşturulmaktadır.
Objemiz şu anda oluşturuldu. Finish ile işlemimizi sonlandırabiliriz. Bunun öncesinde View Report butonuna tıklayarak durumu görebiliriz.
Raporumuzda görüldüğü gibi herhangi bir sıkıntı olmadan objemiz oluşturuldu.
Oluşturulan obje Hyper-v Cluster konsolumuzda aşağıda görüldüğü gibi yerini aldı.
Ayrıca Domain Controller üzerinde bu objemize ait bir computer hesabı oluşturulmuş durumda.
Şimdi sıra geldi sanal makinamız için Replikasyon ayarını yapmaya. Bu işlemleri Host üzerinde bulunan sanal makinamız için gerçekleştireceğimizden dolayı ayarları oluşturduğumuz Replikasyon Brocker üzerinden yapacağız. Oluşturduğumuz HYPER-REPLICA öğesine sağ tıklayarak Replication Settings linkine tıklayalım.
Karşımıza gelen ekranda “Enablethiscluster as Replicaserver” seçeneği aktifken öncelikle Replikasyonun http veya https üzerinden mi yapacağız buna karar vermemiz gerekiyor. Benim amacım burada relica brocker özelliğini anlatmak olduğu için sertifika olaylarına girmeyeceğim ve işlemleri http üzerinden yapacağım. Zaten bu özellikleri çok derinlemesine ele alan makale portalımızda mevcut. Dolayısı ile http ve 80 portunu seçiyoruz. Tabi bu portumuza firewall yapılarında izin vermek gerekir bunu da unutmayalım.
Authorization storage kısmında ise replikasyon yapılacak yolu belirtiyoruz. Default gelen yolu değiştirmek için Browse… butonuna tıklayalım.
Ben Repliksyonhostu olarak DC isimli bir host kullanıyorum. Burada Replication isminde bir klasörüm var ve paylaşıma açılmış durumda \\DC\Replication olarak yolu belirtip “Apply” butonuna tıklıyorum. Gelen mesaj ekranında firewall üzerinden gerekli port bilgisi ve bu portun açıldığı belirtiliyor. “OK” ile bu adımımızı tamamlıyoruz.
Şimdi Reclica Brocker öğesi üzerinde ayarımızı tamamladığımıza göre sanal makinamız üzerinde Replikasyonu aktif edebiliriz. Sanal makinamıza sağ tıklayarak Replication menüsünden Enable Replication linkine tıklayalım.
Gelen wizard bilgi ekranını Next ile geçelim.
Bu ekranımızda bizden Repliksayon yapılacak olan sunucu istenmektedir. Browse… butonuna tıklayarak sanal makinamızın replikasyonunun yapılacağı Hyper-v hostunu gösterelim.
Hostumuzun computer name’i DC olduğu için bunu gösteriyorum. Alt kısımda seçili olan host için replikasyon ayarlarının yapılmadığı belirtiliyor. Bu ayarları Hyper-v hostuma bağlanarak yapabilirim fakat buradan da konfigüre edebilme imkânım var. Bu nedenle Configure Server… butonuna tıklıyorum.
DC hotsumun replikasyon ekranı geldi. Burada resimde görüldüğü gibi standalone bir yapı olduğu için replikasyon ayarımızı host bazında yapıyoruz.
İletişimimizi yine http 80 portu üzerinden yapacağız. Repliksyon c:\replication klasörü üzerine olacağı için burayı bu şekilde bırakıyorum. Apply butonumuza tıklıyoruz.
Gelen uyarımızı yine OK ile geçiyoruz.
Bu ekranımızda genel bir durum değerlendirmesi bize yansıtıldı. Replikasyon sırasında performans ve zaman kazanma amaçlı olarak “Compress the data that is transmitted over the network” seçili olarak geliyor bunu bu şekilde bırakarak Next ile ilerleyelim.
Burada replikasyon yapılacak olan sanal makine disklerimizi seçiyoruz. Benim sanal makinam üzerinde tek bir disk olduğu için bunu seçerek Next ile ilerliyorum.
Replikasyonun kaç dakikada bir yapılacağını seçebiliyoruz. Benim için 15 dakikalık bir zaman dilimi yeterli. Siz buradaki iş kritik sanal makinanıza göre seçim yapabilirsiniz. Server 2012 R2 ile bu süre 30 saniyeye kadar çekilebilir. Next ile ilerliyoruz.
Replikasyon sırasında geriye dönük olarak tutulacak recovery pointleri bu ekranımızdan belirleyebiliriz. İsteğe göre birden fazla kopya tutabilirsiniz. Ben birden fazla geri dönüş noktası tutacak şekilde ayarladım. Failover durumlarında en son noktada en güncel veriye sahip olacağımız için konuma dönmemiz yararlı olacaktır.
Ayarlarımızın bir özeti karşımıza geldi. Finish ile birlikte replikasyon işlemlerimizin oluşmasını ve başlamasını sağlayalım.
Şu anda replikasyon başladı. Replikasyonu yapılan sanal makinamıza ait dosyalarımız gelmeye başladı.
Cluster ortamımda bulunan sanal makinamdan Replikasyon yapılacak olan DC isimli Hyper-v hostuma baktığımda sanal makinamın konsola replikasyon yöntemi ile eklendiğini ve kapalı konumda bekletildiğini görebiliyorum. Bu makinamız network üzerinde aynı ip ve aynı isimle çalışamayacağından dolayı off olarak bekletilmektedir. Tabi bu makinamızın verilerini test edebilir ve belirli bir zaman diliminde başlatabiliriz. Bu durumda makine on olacaktır ama bunu Test adımları ile yapacağız. Bu kısma makalemizin ilerleyen adımlarında yer vereceğim.
Şu anda sanal makinam ve replika objem Cluster yapısı üzerindeki HOST1 isimli hostum üzerinde bulunmaktadır.
Host1 sunucumun fail olması durumunda replikayonun bundan nasıl etkileneceğini gözlemlemek adına test işlemi için HOST1’i kapatıyorum. Bu kapatma işleminden sonra HOST1 down olarak konsolumuzda görünmektedir.
Cluster üzerinde bulunan replika objemiz ve sanal makinamız otomatik olarak HOST2 üzerine geçti. Buda demek oluyor ki cluster ortamlarında replikasyonun devam etmesi, replikasyonun hangi host üzerinden yapılacağının ayarlanması gibi işlemleri replika brocker öğesi yapmaktadır. Bu öğemizin görevini yerine getirdiğini görebilmekteyiz. Öğemiz çalışır durumda ve sanal makinamızın replikasyon işlemlerini devam ettirmekte.
Biraz replikasyon özelliğini irdeleyelim. Replika brocker üzerinde yapılan ayarlar sanal makinamıza uygulanmış durumda. Bu ayarları tekrardan buradan özelleştirebilir bazı parametreleri değiştirebilir durumdayız.
Recovery point noktalarının oluşturulma özelliklerine müdahale edebilir durumdayız.
Replikasyon yapılan disk bilgilerini görebiliyoruz.
Replikasyon süreçlerine müdahale edebiliyoruz.
Sanal makine üzerinde replikasyon özelliğinin aktif edilmesi ile birlikte Network Adapter kısmına Failover TCP/IP öğesi eklenmektedir. Sanal makinamızı replikasyon devam ederken belirli bir geri dönüşüm noktasında açabilir buradaki ip adresini almasını sağlayabiliriz.
Network bağlantısını kesebilir veya test adımları için farklı bir Switch ekleyebiliriz.
Sanal makine üzerinde sağ tıklayarak ReplicationàReplication Health linkine tıklayarak replikasyonun sağlık durumunu ve istatistiklerini görebiliriz.
Belirlediğimiz sürelerde replikasyonun gerçekleşme anında sanal makinamızın status kısmında replikasyonun durumu görünmektedir.
Şimdi birde replikasyon devam ederken Test Failover işlemi yapalım. Bu işlem için replikasyonla gelen DC Hostumuz üzerindeki sanal makinamıza sağ tıklayarak ReplicationàTestFailover… linkine tıklayalım.
Bize geri dönüş yapabileceğimiz noktalar gösterilmektedir. Bunlardan bir tanesini seçiyorum ve Test Failover butonuna tıklıyorum.
Bu işlemden sonra konsolumuz üzerinde replikasyon ile gelen sanal makinamızın seçtiğimiz geri dönüş noktasına göre bir kopyası oluşturulmaktadır. Bu işlemden sonra kopya sanal makine aşağıda görüldüğü gibi konsolumuza eklenmektedir. Eklenen makinamız yine kapalı konumda beklemektedir. Bir karışıklık olmaması adında sanal makinamızın ismine ek olarak –test parametresi eklenmektedir. Test işlemi için oluşturulan sanal makinamızı başlatalım.
Ayrıca bu makinamızın defaultta ağ bağlantısı kapalıdır.
Sanal makinamız başarılı şekilde açıldı. Ben test işlemleri yaptığım için bu makinama işletim sistemi kurulumu yapmadım.
Test işlemlerimizi tamamladıktan sonra bu adımı sonlandırmamız gerekmektedir. Sanal makinamıza sağ tıklatarak ReplicationàStop Test Failover linkine tıklayalım.
Gelen mesaj ekranında Stop Test Failover butonuna tıklayarak işlemimizi onaylayalım.
Bu işlemden sonda Failover testi için oluşturulan sanal makine dosyalarımız silindi ve Hyper-v konsolundan kaldırıldı.
Sanal makine üzerindeki replikasyon işlemleri adına yapılabilecekler aşağıdaki gibidir. Bunları kısaca açıklayalım.
Failover: Felaket anında replikasyon ile gelen makinamızı devreye almak için kullanılabilir.
Test Failover: Yukarıda yaptığımız gibi belirli bir noktadan sanal makine replikasyonunu ile gelen makinamızı başlatarak gerekli testleri yapmamızı sağlar.
PauseReplication: İstenilen zamanda replikasyonu duraklatmak için kullanılır. Özellikle güncelleme sistemin yeniden başlatılmasını gerektiren durumlarda buradan Replikasyonu duraklatarak bu işlemleri yapmak daha iyi olacaktır.
ExtendReplication: Replikayon yolu ile gelen sanal makinanın başka bir host üzerine daha replikasyon yolu ile yedeklenmesi için genişletme yapma imkanı verir.
View Replication Health: Gerçekleşmekte olan replikayonumonitorize ederek bize replikayon hakkında genel ve istatistiksel bilgi verir.
RemoveReplication: Replikasyon işlemine son vermek ve durdurmak için kullanılan bir seçenektir.
Buraya kadar olan adımlarda, Replikayon için çok sayıda kaynak olduğundan Cluster ortamında replikasyon işleminin nasıl olduğu konusuna ağırlık vermeye çalıştım. Bu nedenle replikasyonun sertifika tarafına yani HTTPS tarafına değinmedim.
Umarım yararlı bir makale olur. Bir başka makalede görüşmek dileği ile.